автор: Хашева Альбина Хамидбиевна
Воспитатель
МКОУ СОШ№1 с.п. Чегем Второй. Дошкольное отделение
Сохранения традиции прошлого
Вступление: Салам гуапэ фыдох ик1и фыкъыдогъэблагъэ ди хьэщ1э лъап1эхэ. Дунейм лъэпкъ 1эджи тетщ. Абыхэм ящыщщ ди адыгэ лъэпкъри. Дыщыуэнкъым жыт1эми ди лъэпкъым хабзэ дахэ куэд зэрихьэу зэрыщытар. Ауэ «Хабзэр бзэгупэк1э зэрахьэркъым» же1э адыгэ псалъэжьым. Хабзэр уи1э къудейк1э зэф1эк1ыркъым, ар гъэзэщ1эн хуейщ. Куущ адыгэ лъэпкъым и тхыдэри. Жыжьэ дыдэ мэ1эбэ абы и къуэпсхэри. Иджырей ди зэманым щыпсэу дэтхэнэ зы ц1ыхуми, я гупсысэк1эми, 1уэху еплъык1эми захъуэжащ. Захъуэжащ, ди жагъуэ зэрыхъунщи, дэ ди хабзэ дахэхэми, абыхэм ящыщу куэдыр гъащ1эм и архъуанэм ирихьэжащ. Ауэ абы къик1ыркъым дэ зыри хабзэ тхэмылъыжу, а ди1эж мащ1эри дымыхъумэжу. Нобэрей ди зэманми щыхъума хъуащ адыгэхэр дуней псом ц1эры1уэ щызыщ1а нэхъыжьхэм хуащ1 пщ1эри, ауэ абыи зэхъуэк1ыныгъэшхуэ игъуэтащ.
Зэхъуэк1ыныгъэ игъуэтащ дэ дызытепсэлъыхьыну 1уэхугъуэми.Нобэ фэдгъэлъэгъуну теплъэгъуэр зытеухуар «Япэм щ1элэгъуалэм я зыгъэпсэхугъуэ зэманыр зырагъак1уэу щытарщ». Нобэрей адыгэ щ1элэгъуалэм «еджэным сыкъыщыдэхуэ зэманыр дауэ згъэк1уэн» жи1эу гугъу ехьыркъым. Ар тхылъ йоджэ, макъамэ йода1уэ, телевизор йоплъ, уи нэгу зыщебгъэужь хъуну щ1ып1эхэм къыщек1ухь. Дауэ хъурэт т1э пасэм псэуа щ1элэгъуалэр? Адыгэм и хабзэщ сыт хуэдэ 1уэхури хъуэхъук1э къыщ1идзэу дэри а хабзэм дытету щ1эддзэнщ.Хъуэхъур хабзэ дахэщ абы пыщ1ар угъурлыгъэрэ акъылыф1агъэрэщ.
Ислам Дзамихов: фи махуэ ф1ыуэ.Шэджэм Ет1уанэ къуажэм дэт сабий садым и сабийгупым ф1эхъус сэламк1э зыкъыфхуагъазэ.
Кумыкова Лана: махуэ жагъуэ димы1эу, ди1э ф1ыгъуэр здэдгуэшу, щыуэныгъэр димащ1эу, пщ1э зыхуэтщ1ыр нэхъыжьу.
Кужева Бэла:ди нэхъыжьхэр губзыгъэу ди жэгъуэгъухэр тф1эл1ыу , тлъэк1ыр длэжьу, дытхъэжу, ди тхъэжыгъуэр имыухыу.
Балкизов Мухаммад: гущ1эгъуншэ тхэмыту, ди унэр уардэунэжьрэ, бысымыр хьэзыру.
Кадыкоева Аделя: шыгъуп1астэр ди куэду, выжьхэр щаук1ыу, ахэр я хьэщ1энышу, хьэщ1эщым хьэщ1эр щ1эсу.
Мизов Ислам: хъуэхъур щыжа1эу, хъуэхъу жа1эри къытлъысу , ди жьэгу маф1эр мыужьыху, ди лъэпкъым гуф1эгъуэр щык1уэду.
Кумыкова Лана: зым 1эпыхур зым къищтэжу , анэдэлъхубзэри дгъэпэжу , узыншагъэ быдэри ди1эу дунейр щытыхунк1э дыпсэуну Тхьэм жи1э.
Ислам Дзамихов: зэик1 тщыгъупщэхъунукъым ди хабзэ дахэхэр , ди нэхъыжьыф1хэм къытхуагъэна щ1эинхэр. Зи бзэр, зи хабзэр зымыщ1эж ц1ыхум и лъэпкъри хэк1уэдэжынущ. Нобэ дэ фэдгъэлъэгъуну теплъэгъуэр «Щ1элэгъуалэ пшыхь» зыф1этщаращ.
Кужева Бэла: Зытеухуар япэрей зэманым щы1а щ1алэгъуалэм я зэхуакум дэлъа хабзэрщ. Лэжьыгъэм ц1ыхур егъалъап1э жа1э ди адыгэхэм. Махуэ псом лэжьа щ1алэгъуалэм я пщыхьэщхьэ зыгъэпсэхугъуэри дахэу ягъак1уэ.
Звучит песня.
Все занимаются своими делами.
Щ1алэ ц1ык1ухэр ст1олым бгъэдэсщ.
Мизов Ислам: нобэ ныбжьэгъу мэз сык1уати, си вы къуэхуит1ым сырахьэжьэри уафэм носри жыс1эу апхуэдиз зилъэгагъ жыгым сыдырахьейри си пхъэ1эщэм абы пхъэ къыщислъхьэри икум маф1э исщ1ыхьыжри лыгъэгъуа щызгъэжьащ. Мэрамэжьейм сыкъефэм, а лыгъурым седзакъэурэ сыкъет1ысэхыжащ ди унэм деж.
Балкизов Мухаммад: хьыы, нт1э ар хьэлэмэт . Сэ ди унэхасэ щащ1уу, си ныбжьыр илъэс пщык1ут1ым иту сощ1эж лэгъупк1э ныш ягъавэу. А лэгъупым и щ1ылъэныкъуэр мыл джейт, и щ1ылъэныкъуэр абджыпст. Абы лыр къикъуэлъык1ыу ягъавэрт. Мыл джейм чын щызгъэджэгуу , абджыпсым лъапэрисэ сыкъыщыфат куэдрэ.
Сабийхэр къотэдж, джэгу яублэ.
Боготова Радмила:уи джэдыгур зыщокъуэ, уишырыкъур щотагъэ, уи пы1ащхьэр чыныпэщ, уэ гъуэгущхьэм утетщ, уасэ йомыту хэтыт къыбдэк1уэнур?
Борсов Тамерлан: си пы1ащхьэр чыныпэми, къыу жыс1эу сымыпсэу, къып жыс1эу сыдэмыт. Си нэм къыф1эна хъыджэбзыр сысейкъэ.
Щ1алэц1ык1ухэр къыщ1охьэри мэт1ыс.
Татаров Умар:салам алейкум. Дау фыщытхэ,
Ислам Дзамихов : уалейкум сэлам . Адыгэм хьэщ1э
И щ1асэщ, хьэщ1эм насып къыдок1уэ же1э адыгэ псалъэжьым. Къет1ысэх.
Садятся
К1уэт шынэхъыщ1э ст1олыр къытегъувэт.
Мизов Ислам:хъунщ тхьэмадэ.
Дзамихов Ислам: щ1ы1эм уисакъэ? Икъук1э пщыхьэщхьэ щ1ы1эщ.
Татаров Умар: сисакъым. Сыкъыщык1уэм !уащхьэмахуэ и щыгум вагъуэ къыщыблэм зэм си щ1ыбыр, зэм си джабэр хуэзгъазэурэ сыкъигъэхуэбащ.
1энэр къытырагъувэ.
Одна пара танцуют.
Борсов Тамерлан:1эгу ису зы ныбгъуэ, гум илъу зы псалъэ, сынырик1уэну зы лъагъуэ, сыкъырик1уэжыну зы гъуэгу.
Кодзокова Илина: ди уни ущыщкъым, ди шэщи уизек1уапэкъым. Сэр щхьэк1э уиш и лъэгуи щ1омыуд.
Зэрыжыт1ащи зэманым зехъуэж. А зэманым игъусэу ди хабзэми зехъуэж. Япэм щыгъуэ ди хабзэм хэлъа хьэлэмэтым и нэхьыбэр хэлъыжкъым. Япэм емык1ушхуэу ябжу щытар иджыпсту тэмэму къалъытэ. Зи хабзэ епц1ыжар и лъэпкъым епц1ыжауращ. Ц1ык1ухэ сыхуейщ сэ ди лъэпкъым и щхьэр лъагэу 1этауэ, ди хабзэр, напэр, нэмысыр лъэпкъыр тхъумэу, демыпц1ыжу, дызэгуры1уэу дунейм дытетыну .
